Makale Sayfaları Evrim Mekanizması Sayfa 2
Evrimin önemli ham malzemelerinden biri mutasyonlardır. Mutasyonu açıklamadan önce modifikasyon (ya da diğer adıyla varyasyon) tanımını doğru yapmak gerekir. Modifikasyon, çevre koşullarının etkisiyle canlının genetik yapısındaki şu ya da bu genin zorunlu veya tercihli olarak uyarılması ya da işlevlerin teşvik edilmesi-güçlendirilmesi sonucunda dış görünüşünde (fenotip) ortaya çıkan kalıtsal olmayan değişikliklerdir. Çoğu yayında bunlara kalıtsal olmayan varyasyonlar denir. Evrimsel önemi pek yoktur. Bir çiçeğin farklı sıcaklıklarda farklı renkli çiçek açması, iyi ya da kötü beslenen bir insanın kilosunun fazla ya da eksik olması, değişik sıcaklıklarda yetiştirilen böceklerin farklı renkli olması gibi durumlar, kalıtsal olmayan modifikasyon örnekleridir. Kalıtsal olarak aktarılabilen değişiklikler ise iki ana grupta toplanır
1) Nokta mutasyonları: Başta morötesi, yüksek enerjili X, gama, alfa ve beta ışınları olmak üzere; kimyasal maddeler ve fiziksel etmenler DNA’nın yapısını doğrudan etkileyebilir. En azından DNA’nın yapısındaki tek bir bazın farklılaşmasını sağlayabilir. Bir bazın değişmesi, bazın kromozom üzerindeki yerine göre, canlıya yeni bir özellik, üstünlük sağlayabilir. Bunlara yararlı mutasyonlar denir. Buna karşılık, enzimlerin aktif merkezlerine isabet eden bir değişiklik, canlının üzerinde öldürücü ya da yaşamsal işlevleri azaltıcı etkiye sahip olabilir.
Canlılığın evriminde lokomotif görevi üstlenen mutasyonlar “nötr” olanlardır. Bunlar proteinlerin belirli amino asitlerini değiştirirler. Bunlar canlının yaşamı üzerinde belirgin yararı ya da zararı olmayan değişikliklerdir. Ortam değiştiğinde o güne kadar etkisiz olan bu mutasyonlar, yeni ortamda canlının ayakta kalabilmesini sağlayabilir. Örneğin hiç antibiyotikle karşılaşmamış bir bakteri kolonisinden bazı bireyler antibiyotikli bir ortamda yaşamaya devam edebilirler. Bu bakterilerde meydana gelmiş nötr mutasyonlar, daha önceleri kendilerini belli etmeseler dahi, bakterileri antibiyotiklere karşı dirençli hale getirmiştir.
2) Birçok canlı, birçok kitapta mutasyon olarak adlandırılmasına karşın doğru adıyla, kromozom değişimleri ile farklı özelliler kazanır. Yani kromozomların yapısında ya da kromozom sayısında değişiklikler olabilir. Bu sayıda değişme ya aynı türün kromozomunun katları şeklinde (n, 2n, 3n, 4n, 8n …) artma ya da kromozomlarının tek tek bir veya iki artıp-azalması (2n+1, 2n+2, 2n-1 …) şeklinde, ya da farklı bir türle döllenmesiyle ortaya çıkar. Bu yeni kombinasyonların bazıları verimlidir; çünkü kromozom ayrışımı sağlanır. Bazen de, katırda olduğu gibi, verimsizdir. Bu yolla çok değişik bitki formları elde edilmiştir.
Kararlı ve kararsız populasyonlar dünyanın jeolojik, coğrafi ve iklimsel değişimine bağlı olarak, her dönemde vardı. Dünyadaki değişiklikler, bazı türlerin genetik kombinasyonunun kararlı kalmasını sağlar, bazen de onların darmadağın olmasına yol açar. Birçok tür uyum yapabilme yeteneğini artırabilmek için, herhangi bir özellik üzerinde birden fazla gen çiftinin etki göstermesini sağlayacak kalıtsal bileşime sahip olabilir. Bunların bir kısmı aynı özelliğin aşama aşama güçlendirilmesi şeklinde olabilir (boy uzunluğunu saptayan genler). Bazıları bir özelliğin değişik karakterleri şeklinde ortaya çıkmasını sağlayabilir (A, B, O kan grubu). Bazıları iki farklı özelliğin değişik kombinasyonları şeklinde etkiye sahip olabilir. Bir türe ait genlerin toplamına gen havuzu denir. Bir havuzda aynı özellik üzerine etki eden birden fazla gen bulunsa da, kural olarak bir bireyde bunlardan yalnız bir çifti bulunur (kan gruplarında olduğu gibi). Yaşam ortamındaki koşullar eğer kararlı haldeyse, bu havuzdaki genler belirli bir süre içerisinde o günkü çevre koşullarına en fazla uyum sağlayacak şekilde kararlı bir yapı oluşturur. Bunlara kararlı populasyonlar adı verilir. Dünyada böyle bir populasyon hiçbir zaman tam olarak oluşmamıştır. Böyle bir kararlı populasyonda kuramsal olarak nokta mutasyonu ya da kromozom değişimi olmamalıdır. Doğal koşullar şu ya da bu özelliğin (genin) ortadan kalkmasına ya da yayılmasına neden olacak bir etki yaratmamalıdır. Populasyona, farklı gen frekansına sahip bir başka populasyondan göç olmamalıdır. Benzer şekilde, populasyon içerisinden gen frekansını değiştirecek şekilde, dış ortama herhangi bir göç olmamalıdır. Üreme davranışında, özel bir karakteri daha yaygın duruma getirecek eşeysel seçim olmamalıdır. Hiç bir özelliğin özel olarak seçilmediği ya da elenmediği, döller boyunca genlerin frekansının sabit kaldığı, yeterince büyük olan (eğer populasyon küçük ise frekanslar hızla değişebilir) populasyonlarda, genlerin frekansının toplamı 1’dir ve böylece, kuramsal olarak tüm frekansların sabit olduğu bir populasyon elde edilir.
Daha önce evrimin ham malzemeleri olarak adlandırılan süreçler, her koşulda populasyonun kararlılığını bozarlar. Ancak evrimsel ham malzeme hiç var olmamış olsaydı bile, populasyonun kararlı kalmasını sağlayan koşullardan birinin ya da birkaçının değişmesi evrime yol açabilirdi.
1) Koşulların değişmesi: Dünyanın başlangıcından bu yana, iklimde, coğrafi yapıda, hatta biyolojik yapıların diğer unsurlarında (örneğin. av-avcı ilişkisi) meydana gelen (ve gelecek olan) değişiklikler, kararlı diye tanımladığımız populasyonların üzerinde bazı genlerin daha çok seçilmesini sağlayabilir. Zaman içerisinde o genlerin frekansları başlangıç değerlerinden farklılık gösterir. Örneğin bir özellik % 1 oranında tercih ediliyorsa ve o tür senede bir defa döl veriyorsa, kaba bir hesapla en geç 100.000 yıl içerisinde bu frekansın % 99 a ulaşması demektir. Bir tür, yaprakbitleri gibi, senede birden fazla döl veriyorsa, süre 10.000 yıla düşer. İşte kısa yaşayan, çok döl veren populasyonların hızlı evriminin nedeni buna dayanır. Doğal koşullar, bazen bir populasyondaki aşırı uçları eleyerek, orta kısımdakileri daha şanslı kılabilir. Bu genellikle kararlı populasyonlardaki temel işleyiş şeklidir. Bazen doğal koşullar o populasyonlardaki özelliklerin iki aşırı ucunun seçilmesini, ortalamaların ayıklanmasını da sağlayabilir. Buna parçalayıcı değişim denir. Dünyadaki kıtaların kayması, ormanlaşma, çölleşme, stepleşme, tarım arazisine dönüşme gibi fiziksel ve kimyasal değişimler belirli bir doğal seçilim baskısı ortaya çıkarır. Bir tarım arazisine uygulanan ilaçlamanın bile seçilim baskısında etkisi vardır. Birçok gen pleitropiktir, yani canlının birden fazla özelliği üzerinde etkilidir. Doğal seçilim bu özelliklerden birinin yararına, diğerinin zararına da çalışabilir. Sonuçta evrimsel yönlendirilme pleitropik genin kontrol ettiği özelliklerin seçilmesine ya da elenmesine, seçiliminin cebirsel toplamına eşit olur. Örneğin çok tipik olan orak hücreli anemide S geni, bir taraftan oksijen bağlanmasını kısıtlarken, diğer yandan sıtmaya karşı dayanıklılık sağlar. Sıtmanın yaygın olduğu ortamda, doğal seçilim bu ikisinin cebirsel toplamına göre yönlendirilir. 100 bireyin 60’ı sıtmadan; bu gen olduğu zaman da 50’si oksijensizlikten ölüyorsa, o zaman % 10’luk bir kesim avantajlı olduğundan, bu gen o populasyonda korunur. Ortamdan sıtma mikrobu yok edilirse (ya da tersine yaygınlaşırsa) frekans değişir. Bu genin frekansı sıtmalı bölgelerden sağlam bölgelere gidildikçe azalır. Doğal seçilimin etkisinin artırılması, populasyondaki gen çeşitliliğini de artırır. Dolayısıyla parça değişimi, mutasyon her ne kadar populasyon kararlığını karıştırırsa da, doğal seçilim için uygun bir zemin oluşturması nedeniyle evrimsel çeşitlenmede lokomotif görevi yapar. Mutasyonların ve rekombinasyonların fazla oluşması, populasyonun kararlılığını bozacağı için negatif etki yapar. Az oluşması çeşitlilik bakımından seçeneği azaltacağı için etkisi olumsuzdur. Bu nedenle her tür için doğal koşullarda yeterince mutasyon meydana getirecek ve seçilime uğratacak bir düzenek kurulmuştur. Farklı yaşam ortamlarında doğal seçilim baskısı farklı şekilde yürütüldüğünden, zaman içerisinde hem o ortama uygun canlı türleri oluşmuş hem de yaşam ortamları ortaya çıkmıştır.
Morötesi ışınlar bilinen mutasyona yol açan en etkili faktörlerden biridir. Yükseklere doğru çıkıldıkça mor ötesi ışınların etkisinin artmasıyla birlikte mutasyon oranında da artmalar ortaya çıkar. Ayrıca dağların tepesine doğru çıkıldıkça, yaşam ortamındaki çeşitlilik de artar. Yani doğal seçilim baskısı çeşitlenir. Yükseklere doğru çıkıldıkça tür çeşitliliğinin artması bu nedenden ötürüdür. Bununla birlikte, yaşam koşullarının aşırıya doğru kayması, türlerin yaygınlaşmasına ya da sıklığının artmasına engel olur. Buna karşılık toprak altında yaşayan ya da çoğunlukla gececi olan (güneş ışınlarından kaçan) birçok hayvan türü ilkel özelliklerini korumuşlardır. Akreplerin uzun yıllardan beri değişmemelerinin nedeni budur.
Makale Sayfaları
Evrim Mekanizması
Sayfa 2
Sayfa 2 / 22) Populasyon içine ya da dışına göç: Göç, kararlı populasyonların bozulma nedenlerinden biridir. Aynı türe ait, bazı özellikleri bakımından farklı gen frekansına sahip bir topluluk, herhangi bir yolla bir populasyonun içerisine girerse, o populasyonda bir dalgalanmaya ve frekans değişimine neden olur: Örneğin Türk toplumunda mavi göz frekansı % 16, Almanlarda % 81’dir. Her döl başına (bu, insan soyunda 30-50 yıldır) ne oranda bir göçün gerçekleştiğini ve her iki populasyonun ne miktarda çiftleştiğini biliyorsak, bu sayılardan yola çıkarak, gelecekte, bu populasyonlardaki mavi göz geninin frekansının nasıl değişeceğini öngörebiliriz.Eğer bir populasyon içerisinde, deme, ırk gibi küçük grupların herhangi bir nedenle populasyon dışına göçü sağlanırsa, toplam populasyon frekansında yine önemli değişmeler meydana gelebilir. Doğal populasyonların hiçbirinin sabit kalması mümkün değildir. Çünkü dış ve iç göç engellenemez.3) Genetik Sürüklenme: Bir populasyon yeterince büyükse, kararlı yapısını koruyabilir. Gen frekansları yönünden ait olduğu populasyondan önemli ölçüde farklı olan, küçük bir birim, o populasyondan ayrılıp, yeni bir populasyonun kurucusu olarak görev yaparsa, zaman içerisinde yeni populasyonların ortaya çıkmasına neden olur. Örneğin Anadolu’da % 80 mavi gözlü olan bir köy (normal frekans %16) bulunduğu yerden sürülüp herhangi başka bir yere yerleştirildiğinde, yeni populasyon ana populasyondan mavi göz geninin frekansı bakımından büyük ölçüde farklı olacaktır.4) Eşey Seçimi: Kural olarak canlılarda, erginliğe ulaşmış bireylerin bir araya gelmeleri ve çiftleşmeleri aynıdır. Kuramsal olarak her bireyin çiftleşme şansı eşittir. Fakat gametlerde, kalıtsal yapıya bağlı olarak ya da olmayarak, hareket yeteneğinde ve çekici kimyasal maddelerin yapısında değişiklik olursa gamet seçilimi olur. Ancak en önemli eşeysel seçilim, ergenlik dönemindekidir. Bunun nedeni kalıplaşmış davranışlardır (imprinting behaviour). Biyolojik çeşitliliğin korunabilmesi için erkek ve dişi geçişlerinin tam olarak ayrılması ve özelliklerin kesin olarak farklılaşması gerekir. Bunun için de özellikle yalnızca rekombinasyon meydana getiren, çoğunlukla bunun ötesinde başka önemi olmayan, yavru bakımıyla ilgilenmeyen erkeğin güçlendirilmesi daha iyi sonuçlar verir. Dişilerin zemine uygun, gösterişsiz, parlak renklerden arınmış, abartısız bireyler olarak kalması; buna karşılık erkeklerde göze çarpıcı, ancak doğal tehlikelere de açık ikincil eşey özelliklerinin ortaya çıkması sağlanmıştır. İkincil eşeysel özelliklerin gösterimi ile erkeklik genlerinin diziliminin gücü arasında doğrusal bir ilişki mevcuttur. Canlılar aleminde basitten gelişmişe doğru gidildikçe, sağlam genetik yapının bir ifadesi olarak sağlam fiziksel yapının seçilmesi için, aynı eşeyin bireyleri arasında (çoğunlukla da erkekler arasında); kavgalar, danslar gittikçe güçlenmiştir. Bu gösteri sırasında bugün biyolojik olarak çok defa anlam taşımayan renk-şekil-ses özellikleri, kalıplaşmış davranış şekliyle seçilmiştir. Günlük yaşamımızda da kalıplaşmış davranış hiçbir nedeni olmadan işlev görür. Herhangi bir erkeği/kızı sevmemiz ya da ilk defa karşılaşılan bir insanı itici görme davranışı tamamen kalıplaşmış davranıştır. Sonuç olarak bir populasyonda eşeyler, birbirini rasgele seçer desek de, insanlarda ve birçok populasyonda belirli özelliklere sahip bireylerin, belirli özelliklere sahip bireylerce seçildiğini görürüz. Bu da populasyonun bir anlamda dallanması demektir.5) Aşırı uçların ayıklanması: Tüm canlılarda, her ne yolla olursa olsun yeni özellikler o türün geleceğini tehlikeye atmayacak kadar teşvik edilir. Fakat doğal seçilimle aşırı uçlar çoğunlukla ayıklandığı için sonuçta dengelenmiş polimorfizm dediğimiz, o ortam için en uygun boyutlar elde edilir. Örneğin, insan beyninin büyümesi, başarısı için koşuldur. Fakat sürekli büyümesi teşvik edilen kafanın, ananın çatı kemiğinden geçememesi de söz konusudur. Bu nedenle ananın simfis açıklığı, kafa büyüklüğünün optimum olmasını sağlamıştır. Başka bir örnek ise, kavakların güneşe ulaşmak için boylarını sürekli uzatmalarının, uzun boylu kavakların rüzgârla devrilme seçilimiyle dengelenmesidir. Bu nedenle her bölge için optimum (rüzgar-güneş ilişkisi) boy belirlenir. Biz geniş bir populasyonda en uzun kavağı elde etmek istiyorsak derelere, en kısa olanı istersek dağlara gitmeliyiz.6) Coğrafi izolasyon: Populasyonlarda genetik çeşitlenme, eşey seçilimi, doğal seçilim olsa da, zaman içerisinde kalıtsal yapının alt tür, tür düzeyinde farklılaşması için, belirli bir süre etkin bir şekilde işlev yapan yalıtım sistemine gereksinim vardır (kara canlıları için su, suda yaşayan canlılar için kara, sıcaklık, kimyasal feromonlar, ses vs.). Bunun en etkin yolu coğrafi yalıtımdır. Coğrafi yalıtım yeterli süre etkili olamamışsa, farklı populasyonlar tekrar bir araya gelebilir. Yalıtılmış populasyonlar arasında sınırlı da olsa gen akışı meydana gelirse alt türler oluşur.Dünyada çoğunlukla doğal koşulların değişimiyle ve buna bağlı olarak doğal seçilimle, ortaya çıkan fenotipler arasında belirli bir denge söz konusudur. Ancak koşullar sürekli şiddetini artıracak şekildeyse ve o koşulların etkisi altında kalan canlının kalıtsal yapısı bu değişimi karşılayacak kalıtsal çeşitlilikten yoksunsa, o tür ortadan kalkar. Kalıtsal varyasyonlar bu değişimi karşılayacak yeterlilikte değilse, bu canlının izleyeceği iki ana yol vardır:Canlı bu koşullardan uzaklaşmak için göç edebilir; küçük ve uygun koşulları barındıran sığınaklara kaçabilir. Populasyonun bir kısmı göç olanağını bulurken, diğer kısmı doğal seçilimle başka bir türe (türlere) dönüşmek suretiyle varlığını sürdürebilir. Biri tükenme, diğeri ise evrimdir.Anadolu bu nedenle tür, alt-tür ve ekotip bakımından bir cennet durumuna ulaşmıştır. Dileriz ki yetkililer ve kamu, bu hazineyi yeterince koruyabilir ve değerlendirebilir.Kaynaklar: Demirsoy, A., Kalıtım ve Evrim, Ankara, 1996Demirsoy, A., Yaşamın Temel Kuralları, Ankara, 1998 << Önceki - Sonraki, Evrim Mekanizması www.ozeldersin.com bitirme tezi,ödev,proje dönem ödevi bitirme tezi örnekleri,tez hazırlama kuralları,tez merkezi, ,,bitirme tezi örnekleri ,bitirme tezi örneği ,bitirme tezi konuları ,örnek bitirme tezi ,lisans bitirme tezi ,lisans bitirme tezi örnekleri ,bitirme tezi indir ,bitirme tezi yazım kuralları ,endüstri mühendisliği bitirme tezi konuları ,bitirme tezi nedir ,bitirme tezi sunumu ,bitirme tezi ingilizce ,üniversite bitirme tezi ,bitirme tezi kapağı ,ktü bitirme tezi ,bitirme tezi önsöz ,tanrının bitirme tezi ,bitirme tezi pdf ,bitirme tezi örnek ,bitirme tezi kuralları ,bitirme tezi taslağı ,bitirme tezi pornosu , ,tez hazirlama ,tez hazırlama merkezleri ,tez hazırlama fiyatları ,tez hazırlama teknikleri ,tez hazırlama programı ,tez hazırlama yönergesi ,tez kapağı hazırlama ,tez içindekiler hazırlama , ,bitirme tezi nasıl hazırlanır ,bitirme tezi nasıl yazılır ,yüksek lisans tezi nasıl yazılır ,yüksek lisans tezi nasıl hazırlanır ,doktora tezi nasıl yazılır ,lisans tezi nasıl yazılır , ,tez merkezi ,tez hazırlama merkezi ,ödev tez merkezi ,türkiye tez merkezi ,tez yazim merkezi ,tez tarama merkezi ,tez araştırma merkezi ,osym tez merkezi ,tez arama merkezi ,akademi tez merkezi ,istanbul tez merkezi ,tez proje yazım merkezi ,yüksek öğretim tez merkezi , ,tez yazma ,tez yazma fiyatları ,tez yazma teknikleri ,tez yazma programı ,tez yazma kurallari , ,odev ,ödev kapağı hazırlama ,odev kapaklari ,ödev yapma siteleri ,ödev hazırlama ,tez ödev ,ödev yapılır ,ödev yapan siteler ,ödev kapakları hazırla ,odev sitesi ,ödev bul ,ödev hazırlama siteleri ,ödev bulma siteleri ,odev tez ,ödev yaptırmak istiyorum ,odev siteleri , ,yüksek lisans proje örnekleri ,yüksek lisans proje konuları ,tezsiz yüksek lisans proje örnekleri ,yüksek lisans tez ,lisans tez , ,bitirme projesi ,bitirme projesi örnekleri ,bitirme projesi örneği ,bitirme projesi konuları ,lisans bitirme projesi ,bilgisayar mühendisliği bitirme projesi örnekleri , ,tez konulari ,yüksek lisans tez konuları ,muhasebe tez konuları ,kamu yönetimi tez konuları ,psikoloji tez konuları ,ekonomi tez konuları ,halkla ilişkiler tez konuları ,maliye tez konuları ,insan kaynakları tez konuları ,bankacılık tez konuları ,dış ticaret tez konuları ,hazır tez konuları ,finans tez konuları ,endüstri mühendisliği tez konuları ,maliye bölümü tez konuları ,turizm tez konuları ,lisans tez konuları ,besyo tez konuları ,yönetim ve organizasyon tez konuları ,lojistik tez konuları ,muhasebe ile ilgili tez konuları ,istatistik tez konuları ,kimya tez konuları ,iktisat tez konulari ,doktora tez konuları ,bankacılıkla ilgili tez konuları ,biyokimya tez konuları ,ekonometri tez konuları ,bilgisayar tez konuları ,gazetecilik tez konuları ,hukuk tez konuları ,finansla ilgili tez konuları ,sosyoloji tez konulari , ,tez konusu belirleme ,tez konusu bulma ,tez konusu ,tez konusu bul ,tez konusu bulmak ,iktisat tez konusu ,tez konusu seçme ,doktora tez konusu ,tez konusu arama , ,lisans bitirme tezleri ,doktora tezleri ,lisans tezleri ,üniversite tezleri ,üniversite bitirme tezleri ,iktisat tezleri ,yuksek lisans tezleri ,pazarlama tezleri ,bitirme tezleri örnekleri ,turizm tezleri ,bankacılık tezleri ,uluslararası ilişkiler tezleri ,işletme tezleri ,araştırma tezleri ,eğitim tezleri , ,tezler ,örnek tezler ,pazarlama ile ilgili tezler ,hazir tezler ,yapılmış tezler ,bankacılıkla ilgili tezler ,ödev ve tezler ,uluslararası tezler , ,bitirme ödevi ,bitirme ödevi örnekleri ,bitirme ödevi örneği ,bitirme ödevi nasıl hazırlanır ,bitirme ödevi konuları , ,yüksek lisans tez örnekleri ,tez ornekleri ,lisans tez örnekleri ,bitirme tez örnekleri ,tez örnekleri indir ,tez anket örnekleri ,besyo tez örnekleri ,muhasebe tez örnekleri ,üniversite tez örnekleri ,sakarya üniversitesi tez örnekleri , ,tez yazim kurallari ,tez yazım kılavuzu ,tez yazım formatı ,tez yazım ,lisans tez yazım kuralları ,tez yazım programı ,ege üniversitesi tez yazım kılavuzu ,tez yazım teknikleri ,tez yazim klavuzu ,ankara tez yazım merkezleri ,yıldız teknik üniversitesi tez yazım kılavuzu ,ytü lisans tez yazım kılavuzu , ,tez nasil yazilir ,tez ödevi nasıl hazırlanır ,tez nasıl yapılır ,tez nasil hazirlanir ,tez konusu nasıl bulunur ,lisans tez nasıl hazırlanır , ,tez siteleri ,tez arama siteleri ,tez araştırma siteleri ,tez indirme siteleri ,tez bulma siteleri ,ödev tez siteleri , ,işletme tez konuları ,işletme bölümü tez konuları ,tez konuları işletme ,işletme tez konusu ,işletme yönetimi tez konuları ,işletme tez , ,doktora tezi ,lisans tezi ,lisans tezi örneği ,yuksek lisans tezi ,yüksek lisans tezi örneği ,pazarlama tezi , ,pazarlama tez konuları ,pazarlama tez konusu ,pazarlama ile ilgili tez konuları ,pazarlama tez ,pazarlama tez örnekleri , ,uluslararası ilişkiler tez konuları ,uluslararası ilişkiler bölümü tez konuları ,uluslararası tez arama ,siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler tez konuları ,uluslararası ilişkiler bitirme tez konuları , ,tez ,tez arama ,tez tarama ,tez indir ,tez yazan yerler ,tez yazmak ,tez nedir ,tez önerisi örneği ,tez bul ,tez ödevleri ,tez formatı ,tez yazimi ,tez sitesi ,tez arama motoru ,tez yazdırmak istiyorum ,örnek tez önerileri ,tez araştırma ,tez yazilir ,tez çalışmaları ,yok tez arama ,tez ödevi ,tez danışmanlığı ,osym tez ,tez danışmanlık ,tez ara ,tez hazırlamak ,tez bulma ,tez merkezleri ,ücretli tez yazımı ,tez proje ,örnek tez yazımı ,tez danışmanı ,tez yazdirma ,tez ornegi ,tez destek ,tez yardım ,san tez projeleri ,tez yazdırmak isteyenler ,tez başlıkları ,ornek tez ,hazır tez indir ,istanbul tez ,tez projesi ,tez bankasi ,tez yaptırma ,tez yazanlar ,tez yazdırmak ,akademik tez ,tez kapaklari ,tez hazırlanır ,üniversite tez ,hazir tez ,tez düzenleme ,proje tez ,tez önerileri ,tez analizi ,tez yapan yerler ,tez araştır ,örnek tez çalışması ,tez düzeltme ,tez ler ,bilimsel tez ,tez araştırması ,tez yazılır ankara ,ankarada tez yazan yerler ,tez yazılır istanbul ,sakarya üniversitesi tez ,tez yazımı ankara ,tez arsivi ,tez yapılır ,tez istanbul ,tez çevirisi ,tez başlığı , ,bitirme projeleri ,uluslararası ilişkiler bölümü ,lisansüstü eğitim ,iktisadi ve idari bilimler ,mezuniyet projesi ,üniversite bitirme projeleri ,yıldız teknık unıversıtesı ,elektronik bitirme projeleri ,idari bilimler fakültesi ,yıldız teknik ü ,uluslararası ilişkiler fakültesi ,yazim kilavuzuzu ,iktisadi ve idari bilimler fakultesi ,üniversite kılavuzları ,uluslararası ılıskıler derslerı , , , ,