iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi,
EKONOMİ: En kabul görmüş şekliyl ekonomiyi “Sonsuz olan insan ihtiyaçlarının, varolan kıt kaynaklarla karşılanmasını inceleyen bilimdir.” diyebiliriz. Ekonomi insanların iktisadi davranışlarını inceleyen toplumsal bir bilimdir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere bir yanda ihtiyaçlarını karşılamak isteyen insanlar, bir yanda bu ihtiyaçları karşılayacak mal ve hizmetler diğer yanda da mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılacak “kıt’ kaynaklar bulunmaktadır. Bunların herbiri ile ilgili yapacağımız incelemede ekonomiyi biimlere ayırmaktayız. Bunlar;
EKONOMiK BiRiMLER: Ekonomiyi meydana getiren birimler üçe ayrılır;
a) Tüketici (Hane halkı): ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli mal ve hizmetleri alıp kullanan ekonomik birimdir. Temel amacı fayda maksimizasyonudur.
b) Üretici: Üretim farktörlerini kullanarak insanların ihytiyaçlarını karşılayabilecek mal ve hizmetleri üretme çabasında olan ekonomik birimdir. Temel amacı kar maksimizasyonudur
c) Faktör sahipleri: Tüketici tarafından tüketilen mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan ve “üretim faktörleri” adını taşıyan kaynakların mülkiyetini elinde bulunduran ekonomik birimlerdir. Başlıca üretim faktörleri emek (işgücü), sermaye, toprak ve girişimciliktir. Bu faktörlerin sahipleri üretim sürecine faktörlerini katmaları karşılığında gelir maksimizasyonunu hedeflerler. Sirasıyla emek faktörünün geliri ücret, sermayenin faiz, toprağın rant ve girişimcinin kardır.
Ekonomi iktisadi olayları başlıca iki kümede değerlendirmekte burada da iki alt dalı ortaya çıkmaktadır.
EKONOMiNiN ALT DALLARI MAKRO EKONOMi VE MiKRO EKONOMi
a) Makro ekonomi: Bir bütün olarak ekonominin işleyişi ile ilgilenir. istihdam düzeyi, işsizlik oranı, enflasyon, gelir ve üretim düzeyi, büyüme oranı, para, faiz oranı, fiyat düzeyi gibi konularla ilgilidir.
Mutadis- mutandis varsayımı kullanılır. Mutadis- mutandis; diğer faktörlerin göz önüne alınmasıdır.
b) Mikro ekonomi: Bir bütünü oluşturan ekonomik birimlerin davranışı ile ilgilenir. Tek tüketici talebi, piyasa talebi, tek firma arzı, endüstri arzı, kaynak dağılımı, kar maximizasyonu gibi konuları kapsar.
Ceteris – Paribus varsayımı geçerlidir, (Diğer koşullar değişmezken) Mikro ekonomide bir piyasada arz ve talebin eşitlendiği yerde denge fiyatı ortaya çıkar
Makro analizde ise toplam arz ve toplam talebin eşitlendiği yerde Milli Gelir Denge Düzeyi oluşur.
Mikro iktisatta fiyatın karşılığı makro iktisatta fiyatlar genel düzeyidir.
EKONOMİ TEORİSİNDE YÖNTEME İLİŞKİN BAZI AÇIKLAMALAR
a) Ekonomik Model:
Ekonomi Teorisi; Ekonomik modeller kurarak ekonomik faaliyetleri ve bunlar arasındaki ilişkileri açıklamaya çalışır.
Ekonomik model; Ekonomik gerçeğin temsili bir örneğidir. Model kullanmanın amacı karmaşık olayların anlaşılabilir halle getirilmesidir. Modellerin başlıca aşamaları;
1. İlgili değişkenler tanımlanır.
2. Modelin varsayımları belirlenir.
3. Değişkenler arasındaki Hipotezler ortaya konur.
4. Modele ilişkin öngörülerde blilunur. (Tahminler)
5. Gözlemler sınanarak model ile ortaya atılan teori kabul veya reddedilir.
Modelin Özellikleri:
1. Modellerin varsayımları tutarlı ve gerçekçi olmalı.
2. Modelin sunduğu bilgiler geniş ve genellemeye uygun olmalı.
3. Modelin tahmin gücü yüksek olmalı.
Modellerin Amaçları:
1. Model analiz (tahlil) yapmak için kullanılır. Ekonomik karar birimlerinin davranışları incelenerek aralarındaki ilişkiler ve etkileşimler, bağlı oldukları genel kurallar tespit edilir. .
2. Tahmin (öngörü) amacı; Ekonomik değişkenlerin birinde meydana gelen bir değişmenin, diğer değişkenleri nasıl etkileyeceğinin tahmin edilmeye çalışılmasıdır.
b) Fonksiyonel ilişki; Bir değişkenin değeri belliyken diğer değişkenin değerini bulmaya imkan veren bağıntıdır
Örnek: x=f(y): Burada x, y’nin bir fonksiyonu olduğuna göre x’in değeri y’ye bağlı olarak ortaya çıkar
c) Veriler ve Varsayımlar; Ekonomik olayların inceleme sürecinde, değişmeyen unsurlar “veri”, değişken unsurlara da “değişken” olarak tanımlanmıştır.
Ekonomik olayların içinde yer alan birimlerin hangi koşulda nasıl davranacaklarının belirlenmesine de “Davranış Varsayımları” denir.
d) Ekonomi Biliminin Temel Varsayımı;
Homo Economicus; (ekonomik insan veya rasyonel insan) ekonomisinin temel varsayımıdır. Ekonomik insan, kendi çıkarlarını maximize etmek için uğraşır. Tüketiciler fayda maximizasyonuna, üreticiler kar maximizasyonuna, faktör sahipleri de faktör gelirlerinin maximizasyonuna çalışırlar. Bu arada ekonominin temel sorunu kıtlıktır.
DEGİŞKENLER
Değişkenler bir fonksiyonu oluşturan unsurlardır. Değişkenler farklı biçimlerde incelenmektedir.
a) Bağımsız ve bağımlı değişken: Değeri fonksiyonel ilişkinin dışında belirlenen değişken bağımsız değişken, değeri fonksiyonel ilişkinin içinde belirlenen değişken ise bağımlı değişkendir.
Örnek: Ma= f(Fa) bu ifade talep fonksiyonunu anlatır.
Ma: a malının talep edilen miktarı (bağımlı değişken) Fa: a malının fiyatı Burada a malının talep edilen miktarı fonksiyonel ilişki içerisinde belirlerken a malının fiyatı bu ilişkinin dışında ortaya çıkar. Fa nın sahip olduğu değere bağlı olarak Ma değeri bulunur.
b) içsel (endojen) ve dışsal (egzojen) değişkeni
Ekonomik model çerçevesinde açıklanan değişken içsel değişken, değeri model dışında belirlenen fakat modeldeki içsel değişkenleri etkileyen değişken ise dışsal değişkendir.
c) Stok, Akım ve Oran Değışken
Bir zaman boyutuna bağlı olarak ifade edilebilen değişkenlere akım değişken denir. Örneğin üretim, miktarı zaman (tonl ay) birimleriyle ifade edilen bır akım değişkendir zaman boyutuna bağlı olmadağı ifade edilen değişken ise stok değişkendir. Bir firmanın mal stoku örnek olarak verilebilir. iki değişkenin oranı şeklinde ifade edilen değişkenlere oran değişken denir: Örneğin kar oranı = kar/sermaye şeklindeki değişim oran değişkeni anlatır.
d) Ex-ante ve Ex-post büyüklük
Ex-ante; Bir değişkenin dönem başında planlanan (umulan) değeri değişkenin ex-ante değeridir. Örneğin bir firmanın yıllık yatırım planı
Ex-post; Bir değişkenin dönem sonunda gerçekleşen (fiili) değeridir, kesindir. Örnek; bahsedilen firma için dönem (yıl) sonunda gerçekleşen yatırımlar toplamı.
e) Özdeşlik ve Eşitlik
Değişkenlerin bütün değerleri için geçerli olan ilişkiye özdeşlik denir.
Örnek; 2x+y = x+x+y’ dir.
x= 1 y= 3 olsun. Öyleyse 2.1 +3= 1 + 1 +3 ya da x= 4.
y= 2 olsun. Bu durumda da 2.4+2= 4+4+2 olur. Görüldüğü gibi 2x+y=x+x+y özdeşliği x’in ve y’nin bütün değerleri için geçerlidir.
Değişkenlerin ancak belli bazı değerleri için geçerli olan y= 2x+3 bir eşitliktir. Ve x ile y’nin bazı değerleri için geçerlidir.
Örnek; y = 2x+3 x= 4; y = 11 olsun
11= 2.4+3 11 =11
Fakat x = 5, Y = 4 olduğunda, 4 = 2.5+3 görüldüğü üzere 4, 13’e eşit değil, x’in ve y’nin her değeri için eşitlikte gösterilen ilişki geçerli değildir.
DENGE
Bir sistemde farklı yöneiişteki güçlerin eşitlik içinde olduğu ve sistemdeki değişkenlerin değişim göstermediği bir durumdur.
a) Kısa ve Uzun Dönem; Kısa dönem, sistemdeki bazı değişkenlerin değiştirilmediği zaman dilimidir, Uzun dönem ise sistemdeki bütün değişkenlerin değişebileceği bir zaman dlimidir.
b) Kısmi ve Genel Denge Analizi; Kısmi denge analizinde ekonomik sorunlar incelenirken ele alınan birim veya konu çeşitli gruplara veya bölümlere ayrılır. Ele alınan konunun karşısındaki tüm olay ve değişkenler ceteris- paribus kabul edilir. Mikro ekonomi de kullanılır, Analiz dışı olan (sabit kabul edilen) değişkenlere “Parametre” denir. Say’in Mahreçler kanunu (say yasası) makro olmasına karşılık kısmi denge analizine örnektir.
Genel denge analizinde, analizle ilgili tüm değişkenler ele alınır. Ve hepsinin karşılıklı etkileşimleri araştırılır. Mutadis- mutandis varsayımı geçerlidir. Makro ekonomide kullanılır, Refah teorisi genel denge analizidir.
c) Statik, Dinamik ve Karşılaştırmalı Statik Analiz;
Stalik Analiz; Bir olayın veya modelin içerisinde yer alan değişkelerin belli bir andaki değerleri saptanarak bunlardan sonuç çıkarılmasıdır. Bir olayın bir anlık durumunu gösterir. Örnek; Bir firmanın belli bir zamandaki karı ile ilgili sonuç çıkarmak gibi.
Dinamik analiz; Bir olayın veya modelin içinde yer alan değişkenlerin zaman içindeki değişimi ve değerleri belirlenerek sonuç çıkarılmasıdır. Örnek; Bir malın fiyatının oluşumu incelemek için sonuç çıkarılmasıdır.
Karşılaştırmalı Statik Analiz; Yapılan birkaç statik analizden sonuç Çıkarılmasıdır. Karşılaştırmalı statik analiz, dinamik ve statik analiz arasında aracıdır. Örnek; iki yılın Milli Gelirlerinin karşılaştırılması