bitirme projesi, tez sunumları, fizik bitirme tezleri, matematik dersi performans ödevleri, tez projesi, statik kompanzasyon, Ceza Hukuku, bitirme ödevleri, Siyaset Sosyolojisi, Uluslararası örgütler bitirme tezi, Uluslararası İlişkiler, Uluslararası Yargı, Siyaset Bilimi, Ekonomi, Hukuk, fınans yatırım, finansal analiz eğitimi, finansal analiz ders notları, Devlet Politikası, Uluslararası Hukuk, Uluslararası İşletmecilik Uluslarası İlişkiler Bitirme Tezi, Türkiye A-B İlişkileri, Bölgesel Entegrasyon Teorileri, Güncel Uluslararası Sorunlar, tez ödevleri, iktisat bölümü tez konuları,
Firma Maliyetler – Kısa Dönem Maliyet Analizi
Kısa dönemde toplam maliyetler 3 ana başlık altında incelenebilir.
* Toplam sabit maliyetler (TSM)
* Toplam değişir maliyetler (TDM)
* Normal Kâr (K)
Sonuç olarak Toplam maliyet: TSM+ TDM+ K
SABİT MALİYETLER
Toplam sabit maliyet (TSM): Üretim miktarından bağımsız olan firmanın hiç üretim yapmasa dahi katlanmak zorunda olduğu maliyetlerdir.
Ortalama sabit maliyet (OSM): Bir birim üretim miktarına düşen toplam sabit maliyettir. Toplam sabit maliyetin ürün miktarına bölünmesiyle bulunur.
– TSM eğrisi üretim miktarından etkilenmediği için yatay eksene paralel bir doğru şeklindedir.
– OSM eğrisi üretim miktarındaki artışa bağlı olarak giderek azaldığı için negatif eğimli bir eğri şeklindedir.
Toplam Değişir Maliyet: (TDM)
Firmanın kısa dönemde üretimini sürdürebilmesi için üretim faktörlerine yaptığı ödemelerdir. İşçilik ücretleri, hammadde, elektrik- su giderleri gibi. Hiç üretim yapılmazsa değişkin maliyetler sıfırdı. (Üretim miktarı ÎD.MÎ)
O.D.M önce azalan, minimuma ulaştıktan sonra artan bir eğridir. O.D.M firmanın üretimi ve kapasite kullanımı arttıkça faktör verimliliğindeki artışa bağlı olarak azalır, daha sonra faktör verimliliği azaldığında tekrar artar.
Ortalama Maliyet (Ortalama Toplam Maiyet O.M, O.T.M)
Ortalama maliyet, her üretim düzeyinde toplam maliyetin üretim miktarına bölünmesiyle bulunur.
O.T.M.= O.M= T. M/Ü
O.T.M= O.S.M.+ O.D.M.
Marjinal Maliyet (M.M)
Üretimi 1 birim attırabilmek için katlanılması gereken ek maliyete denir. Kısa dönemde üretimin 1 birim arttırıldığıda toplam maliyette görülen artış, sadece toplam değişir maliyetten kaynaklanır.
Ortalama Maliyet ve Marjinal Maliyet İlişkisi
Marjinal maliyet eğrisi ortalama maliyet eğrisini minimum noktasında (A noktası) keser.
Normal Kâr (K)
Girişimcinin fırsat maliyetine (alternatif maliyetine) eşit gelir kazanmasına Normal Kâr denir. En düşük kârdır. Ortalama toplam maliyet eğrisi normal kârıda kapsar.
T.M = T.S.M. + T.D.M. + K.
KAPASİTE SORUNU (Kısa Dönem maliyet analizinde)
Kısa dönemde bir firmanın üretim kapasitesi ortalama maliyet eğrisi yardımıyla açıklanabilir.
Tam kapasite: Firmanın ortalama maliyet eğrisinin minimum olduğu noktasına isabet eden üretim düzeyidir. Yukarıdaki şekilde B noktası.
Atıl kapasite: Firmanın tam kapasite altında üretimde bulunduğu üretim düzeylerini tanımlar. Şekilde AB aralığı
Aşırı kapasite: Firmanın tam kapasite üzerindeki üretim düzeylerini ifade eder. Şekilde BC aralığı
Maksimum kapasite: Kısa dönemde firmanın üretebileceği maksimum ürün miktarını karşılayan kapasitedir.
UZUN DÖNEM MALİYET ANALİZİ (UOM)
Uzun dönem ortalama maliyet: Kısa dönem ortalama maliyet eğrilerinin minimum noktalarına teğet olan zarf şeklinde bir eğridir.
Uzun dönem ortalama maliyet eğrisinin giderek azaldığı (azalan maliyet) safhada AB aralığı için ARTAN GETİRİ geçerlidir.
UOM eğrisinin bir süre için yatay eksene paralel olduğu (sabit maliyet) safhası için B noktası SABİT GETİRİgeçerlidir.
UOM eğrisinin giderek artmaya başladığı (artan maliyet) safhasında ise BC aralığı AZALAN GETİRİ ortaya çıkar.
Firmanın üretim kapasitesini 1 br. arttırması halinde toplama maliyetteki artışı belirtir. Uzun dönem ortalama maliyet eğrisini minimum noktada keser. (A noktası)
ÖLÇEK EKONOMİLERİ (İÇSEL EKONOMİLER)
Gerçek Ekonomi
A) Üretim
i) Emekte ve iş bolümü ve uzmanlaşma ii) Teknolojik avantajlar iii) Stok avantajları
B) Satış ya da pazarlama
C) Yöntem
D) Taşıma ve depolama
İhtiyari Ekonomi
A) Satın alınan hammadde fiyatlarında indirim sağlanması
B) Daha düşük faizli kredi
C) Daha ucuz reklâm
D) Düşük tarifeli taşıma
1. Pozitif Ölçek Ekonomileri
Üretim ölçeğindeki artış nedeniyle firmanın sağladığı tasarrufları veya maliyet avantajını ifade eden pozitif ölçek ekonomilerine genellikle kavramın başına bir takı eklenmeden sadece ölçek ekonomisi denilmektedir. Pozitif ölçek ekonomileri gerçek ve ihtiyari olmak üzere 2’ye ayrılır.
2. Negatif Ölçek Ekonomileri
Geleneksel iktisat teorisinde yöntemin etkinliğini kaybetmesi uzun dönem ortalama maliyetlerinin yükselmesinin nedenlerinden biri olarak sayılması.
Firmanın belirli bir ölçeğin üzerine çıkması hâlinde uzun dönem ortalama maliyetlerin yükselmesine yol açan bir diğer etken, işbölümü ve uzmanlaşmanın aşırılaşması sonucu işçilerin ne yaptıklarından dâhi habersiz olmaya başlamaları ve devamlı aynı iş nedeniyle oluşan monotonluk ve sinirsel yıpranmalar nedeniyle verimlerinin düşmeye başlamasıdır.
Ölçek ekonomileri, firmanın uzun dönemde kendi faaliyetlerinden kaynaklanan maliyet avantaj ve dezavantajlarıdır.
DIŞSAL EKONOMİ
Firmanın maliyetlerini etkileyen, fakat firmanın faaliyetleri dışında, içinde bulunduğu endüstriden sağladığı kazanç ve kayıplara, dışsal ekonomiler denilmektedir. Dışsal ekonomiler negatif ve pozitif diye ikiye ayrılır.
1) Pozitif Dışsal Ekonomiler
Bir endüstri gelişip büyüdükçe, başka bir deyişle endüstride faaliyete bulunan firma sayısı ve dolayısıyla toplam üretim hacmi arttıkça, o endüstri de faaliyette bulunan firmaların maliyetlerinin azalmasına neden olan avantajlar ortaya çıkabilecektir. Ödenmeyen üretim faktörü ya da pozitif dışsal ekonomiler denilen bu avantajların başlıcaları şunlardır:
a) Satın alınan yarı işlenmiş mamullerden sağlanan avantajlar
b) Uzmanlaşmış işgücü temini sonucu sağlanan avantajlar
c) Satın alınan hizmetlerden sağlanan avantajlar
d) Alt yapı tesis ve hizmetlerinden sağlanan avantajlar
2) Negatif Dışsal Ekonomiler
Herhangi bir endüstri gelişip büyüdükçe, endüstrideki firmaların maliyetlerinin yükselmesine neden olabilir. Bu tür ekonomilere negatif dışsal ekonomiler denir. Özellikle; çevre kirliliğinin artması firmaların atık tesisleri oluşturmasına neden olacaktır.
İPUCU
Sabit maliyetler, firmanın üretim miktarından bağımsız olan makina, demirbaş alımı, kira, amortisman ödemeleri vb. ne yönelik harcamalardır.
Marjinal maliyet eğrisi ortalama maliyet eğrisini minimum noktasında keser.
Firmanın belli bir miktarda üretimini sürdürebilmesi için üretim faktörlerine
yaptığı ödemelerden oluşan değişir maliyetler, işçilik ücretleri, hammadde ve enerji girdilerine yapılan ödemeler vb.’ini kapsamaktadır.
Uzun dönem ortalama maliyet eğrisi kısa dönem ve ortalama maliyet eğrilerinin minimum noktalarına teğet zarf eğrisidir.
Ölçek ekonomileri uzun dönem ortalama maliyet eğrisinin şeklini belirlerken, dışsal ekonomiler hem kısa hem uzun dönem maliyet eğrilerinin yer değiştirmesine neden olur.