Endüstri-içi Ticaret; Ekonomik Entegrasyon; Dikey ürün farklılaşması; Yatay ürün farklılaşması; Grubel-Lloyd indeksi
Endüstri içi ticaret veya diğer bir anlatımla benzer mallann .ayna anda ihracat ve ithalatı, son yıllarda ayrı bir önem kazammştır. Bu ilginin temel nedeni, bu tip ticaretin
geleneksel karşılaştırmah üstünlükler ile açıklanamamasıdır. Endüstri-içi ticaret kavramı daha çok ölçek ekonomileri ve ürün farklılaşması ile anlam bulmalqadır.
Bu çalışmada, ekonomik entegrasyonun endüstri içi ticaret üzerindeki teorik etkileri araştırılırken, Türkiye ile AB ülkeleri arasındaki ticaretin eğilimi ve yapısı saptanmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, entegrasyondan sonra ülkeler arasındaki ticaretin eğilimi yeni uluslararası ekonomideki gelişmeler de dikkate alınarak incelenmiştir. Teorik analizler,
ekonomik entegrasyonun AB içindeki ticareti, endüstri içi ticaret yönünde geliştirdiği yönündedir. Türkiye ile AB ülkeleri arasındaki endüstri içi ticareti ölçebilmek için Grubel-Lloyd indeksinin düzeltilmemiş şekli kullanılmıştır. Yapılan hesaplamalara göre,
Türkiye’nin Gümrük Birliği’nden sonra AB ülkeleri ile olan ticareti Gümrük Birliği öncesine göre, endüstri içi ticaret yönünde daha fazla artmıştır. Türkiye’nin en fazla endüstri içi ticarette bulunduğu ülke Yunanistan, daha sonra sırasıyla Portekiz, İtalya, İspanya ve İngiltere’dir. Sonuç olarak, AB ülkeleri ile Türkiye arasında, 1998 yılına
gelindiğinde gözlenen ticaret şekli, dikey farkhlaşmış maHarda iki-yönlü ticaretin artışı olarak tanımlanabilir.